Η Τουρκική κατάκτηση της Θεσσαλίας δεν ήταν μια εύκολη υπόθεση, αν και όπως αποδείχθηκε θα μπορούσε να γίνει ακόμα δυσκολότερη. - Ο Θυμωμένος Έλληνας

Κείμενο του Ηλία Αναγνωστάκη.

Ηδη απο το 1331, Τουρκομάνοι πειρατές του εμιράτου του Αιδινίου λεηλατούσαν σε σχεδόν ετήσια βάση τις ανατολικές ακτές της Θεσσαλίας, παίρνοντας αιχμαλώτους και λάφυρα, για τα σκλαβοπάζαρα του Αιδινίου και της Σμύρνης. Τα χειρότερα όμως, δεν είχαν έρθει ακόμη..

Περι τα τέλη του καλοκαιριού του 1386,τακτικός Οθωμανικός στρατός υπο τον εξωμότη Έλληνα Εβρένος- Μπέη (1330-1417) που καταγόταν απο τη φημισμένη οικογένεια των Ουρανών, καθώς και στίφη Τουρκομάνων υπο τον σατανικό δερβίση Χασάν Μπαμπά, έσπασαν την αμυντική γραμμή των Τεμπών, που αποτελούταν απο τα θεσσαλικά στρατεύματα του "Καίσαρα" της Θεσσαλίας/Μεγάλης Βλαχίας, Αλέξιου Φιλανθρωπινού, κατέλαβαν τον Πλαταμώνα, το κάστρο της Ωριάς, και τη Λάρισα (προσωρινά).

Οι Τούρκοι αποχώρησαν ξαφνικά και αποτραβήχτηκαν πάνω απο τα Τέμπη, αφού οι επιθέσεις αυτές ηταν μάλλον αναγνωριστικού χαρακτηρα, ενω το σερβικό πρόβλημα απαιτούσε μεγάλες οθωμανικές δυνάμεις στον βορρά.

Επανήλθαν όμως, το 1392/93, πάλι υπο τον Εβρένος-Μπέη, συνεπικουρούμενος όμως και απο τα πολυπληθή στρατεύματα του ιδιου του Σουλτάνου, Βαγιαζήτ Ά "Του Κεραυνού".

Με τον Αλέξιο Φιλανθρωπινό να έχει πεθάνει στα Τρίκαλα το 1388, και τα Φάρσαλα και Δομοκό να έχουν μικρές σερβικές φρουρές και να ειναι κατάμεστα απο εντρομους έλληνες αγρότες της υπαίθρου που είχαν καταφύγει εκεί, η ελληνική αντίσταση ήταν πολύ προβληματική στη νότια Θεσσαλία, ενω ιδιαίτερα ανησυχητικό ήταν το γεγονός ότι άρχισαν να παρουσιάζονται περιπτώσεις αθρόων εξισλαμισμών μεταξύ των Θεσσαλών γαιοκτημόνων της υπαίθρου, που προκειμένου να διατηρήσουν τα προνόμια τους και τις περιουσίες τους, δεν δίστασαν να προσχωρήσουν στο Ισλάμ, μαζί με πλήθη υποτακτικών τους, που μάλλον δεν είχαν και πολλές επιλογές.

Όλοι αυτοί, μαζί με τους 6.000 Τουρκομάνους εποίκους απο την περιοχή του Ικονίου (Κονιάροι) που εγκαταστάθηκαν στην βόρεια Θεσσαλία περί το 1423, καθώς και τους απογόνους των Οθωμανών κατακτητών (evlad-i- fatih) αποτέλεσαν τον άκρως αιμοβόρο και φιλοπόλεμο Τουρκικό πληθυσμό της Θεσσαλίας, που μας είπε αντίο το 1923...

Όπως και αν ήταν, η τουρκική κατάληψη της Θεσσαλίας ήταν ακόμα λειψή: Η Λάρισα καταλήφθηκε πάλι μετα απο σφοδρό αγώνα στα τέλη του 1392, αφου ο Θεσσαλικός στρατός του νεου "Καίσαρα" Μανουήλ Άγγελου Φιλανθρωπινού (αδελφού του Αλέξιου) ηττήθηκε ξανά στα Τέμπη, όπως και ο Αλμυρός, (προσωρινά)  η Δημητριάδα και ο Δομοκός, με τους Τούρκους πλέον να φθάνουν στις παρυφές της Στερεάς Ελλάδας, και να συμβαίνουν και ιλαροτραγικά επεισόδια, όπως η πρόσκληση του Μητροπολίτη Σαλώνων (Άμφισσας) στον ιδιο τον Οθωμανο Σουλτάνο, να συμμετάσχει μαζί του σε..κυνήγι, "στις ευφορότατες πεδιάδες της Φωκίδας, που ήταν ιδανικές για ιππασία" (!) όπως αναφέρει με λύπη, ο Χαλκοκονδύλης.

Αλλά η τουρκική προέλαση συνεχιζόταν ακάθεκτη: Το 1395/6 καταλήφθηκαν εξ' εφόδου τα Τρίκαλα, μετά απο φοβερές οδομαχίες, και αυτό ήταν το τέλος κάθε οργανωμένης ελληνικής αντίστασης στον οθωμανικό οδοστρωτήρα, ενω απο το 1394 έιχαν καταληφθεί και το Ζητούνι (Λαμία),οι Θερμοπύλες, και η Υπάτη (Νεαι Πάτραι) που μετονομάστηκε σε...Πατρατζίκ.

Όσοι ελληνικοί πληθυσμοί διεσώθησαν, άρχισαν να εγκαταλείπουν τις Θεσσαλικές πεδιάδες και μαζί με λίγους Αλβανούς ποιμένες, Αρβανίτες ατάκτους και Βλάχους κτηνοτρόφους να καταφεύγουν στην ορεινή και δυσπρόσιτη περιοχή των Αγράφων προς δυσμάς, (όπου τα πρώτα σώματα "κλεφτών" άρχισαν να εμφανίζονται ακριβώς αυτήν την εποχή), στις παρυφές της Πίνδου προς βορειοδυτικά, και προς την περιοχή του Πηλίου και το βαριά οχυρωμένου φρούριο του Γόλου (Βόλου).

Σε κάθε περίπτωση όμως, η αντίσταση ήταν αναιμική συνολικά και μόνο κατά τόπους ισχυρή και το τέλος προδιαγεγραμμένο, ειδικά όταν έπεσε και το Φανάρι (Καρδίτσα) το 1444/5 απο τις ορδές του κτηνώδη Τουραχάν Μπέη, ενω η Λαμία έπεσε και αυτή οριστικά στα τέλη του 1446, παρ'οτι έιχε απελευθερωθεί προσωρινά απο τα πελοποννησιακά στρατεύματα και τριακόσιους Βουργουνδούς μισθοφόρους men-at-arms του Δεσπότη του Μυστρά (και μετέπειτα Αυτοκράτορα) Κωνσταντινου Παλαιολόγου: 

Λίγο μετά, το 1454, η περιοχή των Αγράφων υποτάχθηκε και αυτή, χωρίς να γίνουν όμως εγκαταστάσεις Τούρκων, που είχαν ούτως η άλλως κυριαρχήσει στη Θεσσαλική πεδιάδα, και κυριώς στην περιοχή της Λάρισας, ενω τα τελευταία ελέυθερα φρούρια, όπως ο Πτελεός και το Γαρδίκι, υπο την κατοχή των Βενετών αυτή τη φορά, καταλήφθηκαν το πολύ μέχρι το 1470.

Υστερα απο 85 περίπου χρόνια πολεμικών συρράξεων (1386-1470) το μαύρο πέπλο της Τουρκοκρατίας απλώθηκε πάνω απο την πολύπαθη Θεσσαλία, για να διαρκέσει τετρακόσια χρόνια, μέχρι να έρθει η απελευθέρωση και ένωση με την μητέρα Ελλάδα, το....1881.

Στην εικόνα βλέπουμε Οθωμανικά τακτικά στρατεύματα αλλα και άτακτους Τουρκομάνους να ξεχύνονται στην Θεσσαλική πεδιάδα μετα την διάρρηξη της Ελληνικής αμυντικής γραμμής στα Τέμπη το καλοκαίρι του 1386, οδηγούμενα απο τον αιμοσταγή Έλληνα αρνησίθρησκο Έβρένος-Μπέη (αριστερά) που βρίσκεται θαμμένος στα Γιαννιτσά της Μακεδονίας (Jenice -i- vardar) και το μαυσωλείο του συντηρείται απο το....Ελληνικό(;) κράτος....

Πηγή