Σε σοβαρό αδιέξοδο οι Αμερικανοί με Τουρκία: "Να σταλεί αεροπλανοφόρο για να αποτραπεί ελληνοτουρκική σύρραξη" - Τί λένε για "ανταλλάγματα" - Ο Θυμωμένος Έλληνας

Σε σύγχυση και σε σοβαρό αδιέξοδο δείχνουν πως βρίσκονται ακόμη και οι ίδιοι οι Αμερικανοί σχετικά με την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Αμερικανικό ΜΜΕ μιλά ευθέως για ελληνοτουρκική αντιπαράθεση η οποία πρέπει να αποτραπεί πάση θυσία.

Όμως αυτή τη φορά οι δυνατότητες επηρεασμού της τουρκικής πολιτικής και των κινήσεων του Ερντογάν εκ μέρους των ΗΠΑ έχουν μειωθεί σε μεγάλο βαθμό.

Οι Αμερικανοί αναφέρουν πως ο Ερντογάν πρέπει να επανενταχθεί στο ΝΑΤΟ και γι αυτό θα πρέπει να του δοθούν τα F-16V και F-35 ΟΜΩΣ όχι χωρίς αντάλλαγμα. Και τα ανταλλάγματα που ζητούν δεν είναι σίγουρο πως θα τα πάρουν από τον Ερντογάν.

Οι Αμερικανοί δείχνουν ανέτοιμοι για “σεισμικές αλλαγές” στην περιοχή μας. Απλώς ανέχονται ακόμη την κατάσταση.

Συνεπώς ο Αμερικανός αναλυτής προτείνει να σταλεί αεροπλανοφόρο το οποίο θα περιπολεί διαρκώς στην περιοχή προκειμένου να αποτραπεί μια ελληνοτουρκική σύρραξη. Αυτό σαν άμεσο μέτρο και πιο σίγουρη λύση. Ως έμμεσο προτείνει Σύνοδο Κορυφής για τα ελληνοτουρκικά όμως και αυτό είναι προβληματικό.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Αμερικανός αναλυτής μιλά για “πόλεμο αντιπερισπασμού” υπονοώντας πως η Τουρκία λειτουργεί κατ΄ εντολή της Ρωσίας.

Πόλεμος αντιπερισπασμού: Οι ενέργειες της Τουρκίας κατά Ελλάδας αποτελούν αυξανόμενη απειλή για το ΝΑΤΟ

“Η τουρκική παρεμπόδιση κατά της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, η περιορισμένη επίθεσή της στο Ιράκ και η μελλοντική της επίθεση στη Συρία έχουν τραβήξει τη διεθνή προσοχή. Αλλά πιο σημαντική είναι η αυξανόμενη διπλωματική ένταση της Τουρκίας με την Ελλάδα, που κινδυνεύει να εκραγεί.

Λαμβάνοντας υπόψη την εσωτερική κατάσταση της Τουρκίας και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να είναι επιφυλακτικές. Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζίπ Ταγίπ Ερντογάν θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί τη διεθνή αντιπερισπασμό και να διεξαγάγει έναν πόλεμο αντιπερισπασμού για να τονώσει τη δημοτικότητά του, μια σύγκρουση που θα διατάραζε τη συνοχή του ΝΑΤΟ και θα απειλούσε τη συμμαχία.

Η Ουάσιγκτον θα πρέπει να δράσει τώρα για να επιλύσει την τρέχουσα ενσάρκωση αυτής της μακροχρόνιας μεσογειακής διαμάχης.

Η ρήξη της Τουρκίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες λόγω της εισβολής στο Ιράκ και η αυξανόμενη εχθρότητα της Τουρκίας προς το Ισραήλ, έδειξαν ένα βαθύτερο ρήγμα μεταξύ Ουάσιγκτον και Άγκυρας. Ο Ερντογάν επιζητούσε σταθερά έναν μεγαλύτερο περιφερειακό ρόλο. μέσω της διπλωματικής πίεσης εναντίον του Ισραήλ που κορυφώθηκε με τον Στόλο της Γάζας – μια προσπάθεια να προκληθεί μια αντιπαράθεση με το Ισραήλ – με τον οποίο ο Ερντογάν ήλπιζε να τοποθετηθεί ως ο πνευματικός ηγέτης του ισλαμικού κόσμου.

Η δίνη που ξεκίνησε από τη Συρία και εξερράγη στο Ιράκ πυροδότησε τους τουρκικούς φόβους για τον κουρδικό ρεβανσισμό. Ακόμη και πριν από αυτό, η ρωσική παρουσία στη Συρία ώθησε την Τουρκία να ακολουθήσει μια πιο επιθετική πολιτική, υποστηρίζοντας ισλαμιστικά στοιχεία στη συριακή αντιπολίτευση και καταρρίπτοντας ένα ρωσικό Su-24 που παραβίασε για λίγο τον τουρκικό εναέριο χώρο.

Δύο χρόνια αργότερα, η Τουρκία συμφώνησε να αγοράσει αντιαεροπορικά συστήματα S-400 από τη Ρωσία, κάτι που το 2019 προκάλεσε την έξοδο του από το πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών F-35 της Δύσης και τις κυρώσεις των ΗΠΑ.

Γενικότερα, η Τουρκία προχώρησε στρατιωτικά από το 2016, επεμβαίνοντας απευθείας στη Συρία και τη Λιβύη. Στην τελευταία σύγκρουση, η Τουρκία ευθυγραμμίστηκε με την Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας που εδρεύει στην Τρίπολη, αντιτιθέμενη στη Βουλή των Αντιπροσώπων που υποστηρίζεται από τη Γαλλία, τη Ρωσία, τα Εμιράτα και την Αίγυπτο που εδρεύει στο Τομπρούκ. Αν και οι μάχες εκεί έχουν υποχωρήσει, οι εντάσεις μπορεί και πάλι να εκραγούν – και με την επίτευξη εδαφικής συμφωνίας στη Λιβύη, η Τουρκία μπορεί να διεκδικήσει τα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, απειλώντας το Ισραήλ, την Αίγυπτο και την Ελλάδα.

Οι τουρκικές ενέργειες κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία έδειξαν την επιθυμία της Άγκυρας να επιστρέψει στο δυτικό μαντρί. Αρχικά, η Τουρκία απέφυγε να εμπλακεί, πιθανότατα προσπαθώντας να δει εάν η Ουκρανία θα καταρρεύσει εντός των ημερών. Ωστόσο, τρεις μέρες μετά τον πόλεμο, όταν έγινε φανερό ότι η Ουκρανία θα αντιστεκόταν, η Τουρκία έκλεισε τα στενά του Βοσπόρου στη Ρωσία. Τα πολεμικά πλοία του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας μπορούν ακόμα να επιστρέψουν στο λιμάνι καταγωγής τους στη Σεβαστούπολη από την Μεσόγειο, αλλά η αδυναμία τους να πραγματοποιήσουν πλου από τη Σεβαστούπολη προς τη Μεσόγειο θα διαταράξει μακροπρόθεσμα την εξωτερική ναυτική άμυνα της Ρωσίας.

Η Τουρκία προσπάθησε επίσης να τοποθετηθεί ως μεσολαβητής μεταξύ του Κιέβου και της Μόσχας, και πρωτοστάτησε σε μια χλιαρή προσπάθεια (παρά τη φαμφάρα με την οποία παρουσιάστηκε δημοσίως) για να διασφαλιστούν οι εξαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία.

Ωστόσο, η αντίσταση της Τουρκίας στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ είναι ένα τέχνασμα για να αποσπάσει παραχωρήσεις από την Ουάσιγκτον: Εάν η κυβέρνηση Μπάιντεν επαναφέρει την Τουρκία στο πρόγραμμα F-35 και εγκρίνει τις πωλήσεις των F-16, ο Ερντογάν πιθανότατα θα υποχωρήσει.

“Ο Ερντογάν θέτει τις βάσεις για ελληνοτουρκική αντιπαράθεση”

Ωστόσο, η αγορά τουρκικής συναίνεσης δεν είναι τρόπος να εξασφαλιστεί μια μακροπρόθεσμη στρατηγική εταιρική σχέση. Πράγματι, ο Ερντογάν θέτει τις βάσεις για μια ακόμη ελληνοτουρκική αντιπαράθεση.

Το επίκεντρο, για άλλη μια φορά, είναι η Κύπρος. Η Ελλάδα και η Κύπρος συνδέονται με εθνογλωσσικούς δεσμούς, πολιτική ιστορία και στρατηγικό ενδιαφέρον. Αν η Κρήτη είναι το όριο του Αιγαίου, τότε η Κύπρος παρέχει στην Ελλάδα ένα σημείο πίεσης ενάντια σε οποιαδήποτε δύναμη της Ανατολίας ή της Εγγύς Ανατολής που θα την απειλούσε.

Η Ελλάδα διατηρεί μια μικρή στρατιωτική δύναμη στην Κύπρο, είναι προμηθευτής της μικρής Εθνοφρουράς της Κύπρου. Ωστόσο, το 1974, η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο, καταλαμβάνοντας το ένα τρίτο του νησιού. Η Τουρκία δεν έχει προσαρτήσει εντελώς την Κύπρο, αντίθετα ιδρύει ένα δορυφορικό κράτος στο βόρειο τμήμα του νησιού που μόνο η Άγκυρα αναγνωρίζει. Η σημερινή κατάσταση είναι βιώσιμη, αν και η Τουρκία έχει χρησιμοποιήσει τη Βόρεια Κύπρο για να επεκτείνει σιωπηρά την παρουσία στο Λεβάντε.

Η συμφωνία της Τουρκίας με τη Λιβύη εδραίωσε τις αξιώσεις της στα πετροχημικά της Ανατολικής Μεσογείου. Με την προφανή κατάληξη του εμφυλίου πολέμου στη Λιβύη και την επιθυμία της Τουρκίας να επιστρέψει στο δυτικό στρατόπεδο, ο Ερντογάν αναμενόταν να απέχει από το να διαλύσει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις με κινήσεις στην Κύπρο ή αλλού. Όμως έχει κάνει το αντίθετο.

Η Τουρκία έχει συνάψει μια σημαντική οικονομική συμφωνία με το Ψευδοκράτος που θα αυξήσει την άμεση επιρροή της Άγκυρας επί του κράτους. θα περιλάβει το αεροδρόμιο Ercan, τον διεθνή εναέριο κόμβο του Ψευδοκράτους, ως εσωτερικό προορισμό για τουρκικές πτήσεις. Οι κυπριακές αρχές φοβούνται ότι αυτό είναι το πρώτο βήμα προς την πλήρη προσάρτηση, το οποίο θα κατέστρεφε μια κατάπαυση του πυρός με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ και θα προκαλούσε αναμφίβολα μια ελληνική στρατιωτική απάντηση. Ο Ερντογάν έχει επίσης εκφράσει απειλές για την υποτιθέμενη στρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου από την Ελλάδα, παρά τη μακροχρόνια στρατιωτική παρουσία της Ελλάδας στο Αιγαίο.

Με τη σειρά της, μια κλιμακούμενη οικονομική κρίση λυμαίνεται την Τουρκία. Οι διαταραχές στον εφοδιασμό τροφίμων και ενέργειας έχουν οξύνει τις πληθωριστικές πιέσεις τις οποίες η Τουρκία αντιμετωπίζει από το 2017. Η άρνηση του Ερντογάν να αυξήσει τα επιτόκια και να σφίξει την προσφορά χρήματος είναι μια προηγμένη μορφή μακροοικονομικής ανοησίας, το 2021, η αξία της τουρκικής λίρας μειώθηκε στο μισό. Ωστόσο, ο πληθωρισμός παραμένει στο 60% και είναι πιθανό να ανέβει.

Το AKP του Ερντογάν έχασε έδαφος σε όλες σχεδόν τις μεγάλες πόλεις στις τοπικές εκλογές του 2019. Καθώς πλησιάζουν οι κοινοβουλευτικές και προεδρικές εκλογές του 2023, ο Ερντογάν μπορεί να επιδιώξει να αποσπάσει την προσοχή του εσωτερικού με μια μεγάλη κρίση εξωτερικής πολιτικής, όπως μια αντιπαράθεση με την Ελλάδα.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι αυτή η κρίση δεν θα πιέσει το ΝΑΤΟ. Η Ρωσία θα χρησιμοποιήσει κάθε εργαλείο που έχει στη διάθεσή της για να αναγκάσει μια σύγκρουση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων υβριδικών προκλήσεων, διπλωματικών πρωτοβουλιών, ναυτικών ασκήσεων και ίσως ακόμη και ψευδών σημαιών.

Τρία βήματα αποτροπής της ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης

Η πρόληψη μιας κρίσης απαιτεί τρία βήματα, ένα στρατιωτικό, δύο διπλωματικά.

Πρώτον, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να αυξήσουν τη ναυτική τους παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο. Ιδανικά, να διατηρήσουν μια συνεχή ανάπτυξη αεροπλανοφόρων στην Ανατολική Λεκάνη της Μεσογείου, όπως συνέβη κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου ή από τότε που τα ρωσικά σχέδια κατά της Ουκρανίας πλησίασαν το σημείο βρασμού τους. Η ίδια η παρουσία ενός αεροπλανοφόρου των ΗΠΑ, με τη μαχητική ισχύ που παρέχει, μπορεί να είναι αρκετή για να αποτρέψει την τουρκική κλιμάκωση και να αποδείξει στην Άγκυρα ότι μια κρίση αντιπερισπασμού θα προκαλέσει μόνο περισσότερες πιέσεις για το καθεστώς του Ερντογάν.

Δεύτερον, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να συγκαλέσουν μια σειρά διμερών ελληνοτουρκικών συνόδων κορυφής, παρόμοια με τη «διπλωματία της σαΐτας» που εφάρμοζαν τη δεκαετία του 1970 μεταξύ του Ισραήλ και των Άραβων αντιπάλων του, για να συντονίσουν την πολιτική με το Ψευδοκράτος και την Κυπριακή Δημοκρατία. Τουλάχιστον, η καθήλωση της Τουρκίας σε ουσιαστικό διάλογο θα επιβραδύνει έναν κύκλο κλιμάκωσης. Στην καλύτερη περίπτωση, οι ΗΠΑ, μέσω μιας επιδέξιας άσκησης ισορροπίας, μπορούν να αντιμετωπίσουν τις τουρκικές διπλωματικές απαιτήσεις και να διευθετήσουν ζητήματα με πιο γενικό τρόπο.

Τρίτον, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στην επανένταξη της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ. Αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει τόσο την πώληση F-35 όσο και F-16 με την επιφύλαξη ότι η Τουρκία πρέπει να υποστηρίξει τη δραστηριότητα των ΗΠΑ στη Μαύρη Θάλασσα. Η Τουρκία πρέπει να λάβει ανταμοιβή για την καλή συμπεριφορά. Αλλά θα πρέπει επίσης να προσφέρει κάτι σε αντάλλαγμα — για παράδειγμα, να μειώσει τις εντάσεις στην Κύπρο ή να επιτρέψει στα δυτικά πλοία να εισέλθουν στη Μαύρη Θάλασσα για να καθαρίσουν ρωσικές νάρκες και να συνοδεύσουν εμπορικά πλοία που μεταφέρουν ουκρανικά σιτηρά σε παγκόσμια λιμάνια.

Καθώς ο πόλεμος της Ουκρανίας συνεχίζεται, η μεγαλύτερη απειλή για τους δυτικούς στόχους δεν θα είναι οι ρωσικές στρατιωτικές δυνατότητες αλλά τα τμήματα εντός του ΝΑΤΟ. Μια ελληνοτουρκική αντιπαράθεση θα απειλούσε να ανατρέψει την Ατλαντική Συμμαχία ακριβώς τη λάθος στιγμή. Πρέπει να προληφθεί.

*Το άρθρο υπογράφει ο Seth Cropsey ιδρυτής και πρόεδρος του Yorktown Institute.Υπηρέτησε ως αξιωματικός του πολεμικού ναυτικού και αναπληρωτής υφυπουργός Πολεμικού Ναυτικού και είναι συγγραφέας των βιβλίων “Mayday: The Decline of American Naval Supremacy” (2013) και “Seablindness: How Political Neglect Is Choking American Seapower and What to Do About It” (2017).

Πηγή:WarNews247